Każdy bezpiecznik ma być skutecznym zabezpieczeniem domowej instalacji przed zwarciem prądu i jego skutkami w postaci spalenia urządzeń elektrycznych, czy pożaru. W fizyce wyróżnia się kilka rodzajów bezpieczników, które w razie nadmiernego natężenia prądu przepalają się jako pierwsze, przerywając tym samym obieg prądu.
Urządzenia typu transformatory tylko przenoszą energię prądu przemiennego między obwodami elektrycznymi, zaś do ochrony przed zwarciami i przepięciami potrzebne są specjalne bezpieczniki. W budownictwie mieszkaniowym najpopularniejsze są bezpieczniki przeciążeniowe, zwane popularnie korkami, które odcinają przepływ prądu w razie włączenia nadmiernej ilości sprzętów do jednego obwodu elektrycznego. Ich podstawową rolą jest ochrona urządzenia przed przepięciami występującymi w sieci. W starych instalacjach stosowano przepięcia topikowe w postaci porcelanowych korków, które po zadziałaniu należało wymienić na nowy. Bezpiecznik taki składał się z cienkiego drucika włączonego w obwód, który w razie zbyt dużej ilość prądu płynącej w obwodzie, topił się i przerywał obwód, zanim został on zniszczony. Obecnie zastępuje się je bezpiecznikami automatycznymi, w których prąd znamionowy jest utrzymywany nawet po wielokrotnym zadziałaniu, gdyż po ewentualnej awarii wystarczy wcisnąć przycisk załączający, aby ponownie uruchomić bezpiecznik. Niewątpliwą zaletą bezpieczników przepięciowych automatycznych jest ich większa trwałość i żywotność, uzyskana właśnie dzięki możliwości ręcznej resetowania urządzenia.
W rozdzielnicy coraz częściej instaluje się rozłączniki różnicowo- prądowe, które chronią przed skutkami porażenia prądem elektrycznym przy dotyku zasilanych urządzeń. Jako bezpieczniki przeciwporażeniowe są montowane w celu dodatkowej ochrony przy samoczynnym wyłączeniu się zasilania w razie wystąpienia bezpośredniego zwarcia. Bezpieczniki różnicowe (potocznie nazywany różnicówkami) są znacznie szersze od tych przepięciowych, a ponadto posiadają przycisk testowy.
Istnieją także inne rodzaje bezpieczników, a mianowicie:
– nadciśnieniowe – chroniące przed nadmiernym wzrostem ciśnienia (np. zawór bezpieczeństwa)
– termiczne – reagujące po przekroczeniu określonej granicy temperatury otoczenia
– przeciw asymetrii – chroniące urządzenia wielofazowe przed zanikiem jednej z faz trójfazowego prądu
– acetylenowe.