Manometr, jak wiele wynalazków, w początkach swojej historii nie cieszył się dobrą opinią. Dzisiaj manometry znane są przede wszystkim w przemyśle, jako niezbędne elementy układów pneumatycznych i hydraulicznych. Jednak początkowo manometry miały znaleźć zastosowanie głównie w medycynie, choć lekarze odnosili się do nich sceptycznie W środowisku medycznym twierdzono, że najlepszym aparatem diagnostycznym lekarza są jego ręce. Lekarze najwyżej cenili ocenę organoleptyczną, opierali się zatem głównie własnym wyczuciu i ćwiczyli je niestrudzenie podczas każdego badania.
W czasach, kiedy wiele chorób leczono podając środki wymiotne, moczopędne, przystawiając pijawki lub, co było koronnym zabiegiem początków nowej ery, upuszczaniem krwi, manometry po prostu nie mogłyby się przyjąć.
Początki manometrów
Dzisiaj przyglądniemy się manometrom z nieco innej strony niż zwykle. Nie ksupimy się na urządzeniach mierzących ciśnienie cieczy i gazów w instalacjach, ale na historii tych urządzeń, która związana jest z medycyną. Prekursorem pomiaru ciśnienia krwi jest angielski pastor Stephen Hales, który w XVII wieku wykonał słynny eksperyment na koniu. Zabieg pomiaru był inwazyjny i wymagał otwarcia tętnicy. Prototypem manometru była wtedy kilkumetrowa szklana rurka. Jeden koniec rury zanurzono w naciętej tętnicy, a szklaną, niezbyt grubą rurkę ustawiono pionowo, i w ten właśnie sposób automatycznie powstawał odczyt. Wystarczyło zmierzyć wysokość, do jakiej sięgał słup krwi. Kolejnego pomiaru, już manometrem rtęciowym, dokonał pewien Francuz – fizyk i fizjolog – Jean Léonard Marie Poiseuille. Wciąż jednak do pomiaru należało otworzyć tętnicę.
Pierwszym, któremu udało się zmierzyć ciśnienie u człowieka był fizjolog i anatom z Marburga – Carl Ludwig. XIX-wieczny uczony wciąż jeszcze musiał kaleczyć pacjenta. Jednak jego przyrząd posiadał funkcję zapisu przebiegu badania. Kimograf, bo tak nazwał swój aparat, kreślił wykres fali na obracającym się cylindrze.
Przełom w rozwoju manometrów
Byli też inni. W XVII wieku razem z anglikańskim pastorem, Niemiec Otto von Guericke, fizyk i wynalazca, wynalazł przyrząd do badania próżni. Aparat o prostej konstrukcji do pomiaru ciśnienia wykorzystywał odkształcającą się membranę. W manometrze, będącym walcem otwartym po obu stronach, zamontowano jako zamknięcia elastyczne błony. Do nich przymocowane były wskaźniki poruszające się na tle skali. Przełomem w wynalazkach związanych z pomiarem ciśnienia w układach zamkniętych stało się skonstruowanie przez Wiedeńczyka Karla Rittera von Basch tzw. bańki von Bascha. Aparat zapewniał możliwość bezinwazyjnego badania i pomiaru ciśnienia tętniczego krwi. Dzisiejsze lekarskie manometry do pomiaru ciśnienia krwi są modyfikacjami aparatu skonstruowanego przez Włocha Scipione Riva-Rocci. Przyrząd posiadał znany do dziś rękaw. Jednak zamiast stetoskopu nadal do wyczucia zanikającego tętna używano palca. Dopiero rosyjski lekarz Nikołaj Siergiejewicz Korotkow, podczas wojny z Japonią ,zmienił to i zaczął stosować do podsłuchu lekarską słuchawkę.
Musimy jednak wspomnieć również o tym, iż na przestrzeni czasu manometry znacząco ewoluowały i uległy sporemu zróżnicowaniu. Obok przyrządów medycznych powstały również elementy przemysłowe, które wskazują różnicę ciśnień w atmosferze i w instalacji. Manometry takie znajdziemy m.in. na stronie Manometry-sklep.pl.